
Ooit, voordat al deze mooie grote villa’s werden gebouwd stonden op het Museumplein in de 17e eeuw zeven windmolens. Houtzaag- en graanmolens.
Vervolgens is de gemeente met een plan gekomen om hier villa’s te bouwen. Met als toegangspoort het Rijksmuseum.
Uiteindelijk heeft de gemeente niet het hele plein volgebouwd, maar een groot deel open te laten. Zo zie je: alleen aan de zijkanten van het plein staan villa’s. Er bestaat nog een oude litho met de bouwtekeningen van een volgebouwd plein.
De meest opvallendste is deze laatste: het Amerikaanse consulaat. Oorspronkelijk ontworpen voor één gezin.
Moet je nagaan… Voor Baron Frederik van Heukelom, zijn vrouw, kinderen en personeel. In 1912 trokken zij er in. Het pand is nu een Rijksmonument.
In 1938 overleed de baron en verkocht de weduwe het aan de Duitse regering. Sindsdien is het geen woonhuis meer. Dit gebouw (en andere villa’s op het Museumplein) zijn het decor van de Duitse bezetting, het ‘schuldig landschap’. De installatie van de nazi-macht.
De mensen die hier zaten hadden als belangrijkste taak de jodenvervolging.
Tijdens de tweede wereldoorlog was het Museumplein een niet toegankelijk gebied.
Er lagen overal greppels, prikkeldraad, wegafzettingen en bunkers. En zelfs hier pal voor de deur lag een bunker die pas rond 1950 is weggehaald.
Tekst:
Tom Jongbloed
23
February 2025
Beeld: